«Όταν οι πρόσφυγες εργάζονται, όλοι κερδίζουν»
Η παροχή εργαλείων για επαγγελματική αποκατάσταση, οι ανάγκες της αγοράς και οι ευκαιρίες για ένταξη στην ελληνική κοινωνία
Συνέντευξη στην Ηλιάνα Μάγρα
Άπαξ και κάποιος γίνει πρόσφυγας, το μόνο που θέλει είναι να ξεκινήσει και πάλι τη ζωή του. Έτσι λέει στην «Κ» η Maria Clara Martin, αντιπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, η αποστολή της οποίας είναι να προσφέρει ακριβώς αυτή τη βοήθεια. «Πιστεύουμε πως όταν κάποιος γίνεται πρόσφυγας, πρέπει να είναι αυτάρκης όσο το δυνατόν γρηγορότερα – εστιάζουμε στο να βοηθήσουμε τους πρόσφυγες να βρουν δουλειά», τονίζει η ίδια.
Σε συνεργασία με το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, η Ύπατη Αρμοστεία προσπαθεί τα τελευταία χρόνια να αντιμετωπίσει τα εμπόδια που χρειάζεται να ξεπεραστούν ούτως ώστε όλο και περισσότεροι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο να αποκατασταθούν επαγγελματικά. «Όλοι κερδίζουν έτσι», αναφέρει. Πριν από τρία χρόνια συναντήθηκε με την υφυπουργό Σοφία Βούλτεψη, ρωτώντας την πώς θα μπορούσε η Ύπατη Αρμοστεία να συμβάλει στην εθνική στρατηγική ένταξης των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία. Συζήτησαν για τους τομείς στους οποίους η Ελλάδα χρειάζεται ανθρώπινο δυναμικό – από εργαζομένους στον τομέα του τουρισμού μέχρι πολιτισμικούς διαμεσολαβητές. Έκτοτε και μέχρι σήμερα, από το έργο της Ύπατης Αρμοστείας, σε συνεργασία με δήμους, τοπικές και εθνικές αρχές και μη κυβερνητικές οργανώσεις, έχουν επωφεληθεί χιλιάδες άτομα.
Μέχρι τον περασμένο Ιανουάριο, 13.467 πρόσφυγες έλαβαν υπηρεσίες απασχολησιμότητας, ενώ 2.450 παρακολούθησαν τακτικά μαθήματα ελληνικών. Περισσότερα από 60 άτομα έλαβαν εξατομικευμένη συμβουλευτική επιχειρηματικότητας, ενώ 129 παρακολούθησαν μαθήματα οδήγησης και οδικής ασφάλειας. Μέσα σε τρία χρόνια, σχεδόν 3.500 άτομα προσλήφθηκαν σε θέσεις εργασίας, σύμφωνα πάντα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας. Ταυτόχρονα, από τον Ιανουάριο του 2022 μέχρι σήμερα έχουν γίνει 18 εκδηλώσεις εύρεσης εργασίας για πρόσφυγες και εργοδότες σε διάφορα μέρη της χώρας – από την Αττική και τη Θεσσαλονίκη μέχρι τη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο και την Κω.
Είναι καίριο να υπάρχει σωστή ενημέρωση, τονίζει η κ. Martin, πρώτα από όλα όσον αφορά το ότι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο έχουν δικαίωμα στην εργασία, άπαξ και έχουν όλα τα απαραίτητα έγγραφα, τα οποία ορισμένες φορές τους βοηθάει να συλλέξουν η Ύπατη Αρμοστεία. «Πρέπει να γνωρίζουν οι εργοδότες ότι μπορούν να τους προσλάβουν», σημειώνει, συμπληρώνοντας πως σε πολλές περιπτώσεις το μόνο που χρειάζονται οι πρόσφυγες είναι μερικά απαραίτητα εργαλεία. «Μόλις τα λάβουν και μπορούν να εργαστούν, η κοινωνία κερδίζει, και η οικονομία κερδίζει», δηλώνει στην «Κ». Όταν οι πρόσφυγες απασχολούνται επαγγελματικά, έχουν περισσότερα χρήματα και μπορούν να συμβάλλουν στην ελληνική οικονομία, παραδείγματος χάριν πληρώνοντας φόρους, αναφέρει η κ. Martin.
Συνολικά 2.450 πρόσφυγες έχουν παρακολουθήσει τακτικά μαθήματα ελληνικών από τον Ιανουάριο του 2022. Σε πολλές περιπτώσεις τα μαθήματα είναι προσαρμοσμένα στον τομέα στον οποίο πρόκειται να εργαστούν. © UNHCR/Socrates Baltagiannis
Ταυτόχρονα, διάφοροι τομείς της ελληνικής οικονομίας έχουν ανάγκη από εργαζομένους όπως οδηγούς, λέει. «Για αυτόν τον λόγο εκπαιδεύσαμε πρόσφυγες που ήθελαν να γίνουν οδηγοί, με το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας “Πάνος Μυλωνάς”», σημειώνει. Μαζί με το CRS (Catholic Relief Services) και την Caritas Hellas δημιούργησαν το κέντρο ένταξης και απασχόλησης Adama. Το κέντρο παρέχει βοήθεια και καθοδήγηση τόσο σε πρόσφυγες όσο και στους εργοδότες που ενδιαφέρονται να τους προσλάβουν. Μεταξύ άλλων προγραμμάτων της Ύπατης Αρμοστείας, σε συνεργασία με την Τράπεζα Πειραιώς ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2023 την Ακαδημία για Γυναίκες Πρόσφυγες, στο πλαίσιο της οποίας οι ωφελούμενες εκπαιδεύονται καταλλήλως για να γίνουν βοηθοί σεφ, αλλά και για επαγγέλματα του τουριστικού κλάδου. Αλλού, μαζί με τη ΜΕΤΑδραση η Ύπατη Αρμοστεία βοηθά όσους πρόσφυγες θέλουν να γίνουν επιχειρηματίες να στήσουν το επιχειρηματικό τους σχέδιο – ορισμένοι έχουν ήδη ανοίξει δικά τους εστιατόρια, παραδείγματος χάριν. Άλλοι, που μπορεί να είχαν πρωτύτερη εμπειρία στον τομέα της τεχνολογίας, βρίσκουν τους κατάλληλους εργοδότες μέσω του κέντρου Adama.
«Έχουμε τους πρόσφυγες στο μυαλό μας σαν άτομα που βγήκαν από μια βάρκα και θα έχουν χαμηλό επίπεδο μόρφωσης», λέει η κ. Martin, «αλλά πολλοί έρχονται με πτυχία πανεπιστημίου». Το βασικότερο εμπόδιο συνήθως είναι η γλώσσα, και προσφέρουν όσο περισσότερα μαθήματα ελληνικών μπορούν, πολλές φορές προσαρμοσμένα στον τομέα στον οποίο θα εργαστούν οι πρόσφυγες. «Αλλά σε κάποια επαγγέλματα, του τουρισμού παραδείγματος χάριν, τα ελληνικά μπορεί να μην είναι καν απαραίτητα αν κάποιος γνωρίζει καλά αγγλικά ή γαλλικά», συμπληρώνει.
Σωστή επικοινωνία
Ταυτόχρονα, η Ύπατη Αρμοστεία παρακολουθεί την πορεία των προσφύγων και μετά την πρόσληψή τους. «Είναι σημαντικό και για τους εργοδότες, και θέλουμε κι εμείς να επιβεβαιώσουμε ότι υπάρχει σωστή επικοινωνία μεταξύ τους», εξηγεί. Γενικά, σε μια περίοδο που τόσοι κλάδοι ψάχνουν εργαζομένους, στην Ελλάδα βρίσκονται χιλιάδες άνθρωποι που αναζητούν εργασία, λέει στην «Κ» η κ. Martin. «Το ποσοστό όσων θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα μεγαλώνει, και η Ελλάδα προσφέρει αυτές τις ευκαιρίες, πρέπει να τις αρπάξουμε», τονίζει.
Πηγή: Η συνέντευξη της Μaria Clara Martin στην Ηλιάνα Μάγρα δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Καθημερινή στις 26 Φεβρουαρίου 2025. Δείτε εδώ.
