ΓΕΝΕΥΗ– Με αφορμή τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Γυναικών, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες προειδοποιεί ότι το κρίσιμο έλλειμμα χρηματοδότησης θέτει τις εκτοπισμένες γυναίκες και τα κορίτσια σε πρωτοφανή κίνδυνο.

Οι καταγγελίες για σεξουαλική βία εν μέσω συγκρούσεων έχουν αυξηθεί κατά 50 τοις εκατό τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, η ανεπαρκής χρηματοδότηση αναγκάζει τις ανθρωπιστικές οργανώσεις να περικόψουν βασικές υπηρεσίες σε περιοχές που πλήττονται από κρίσεις.

Ασφαλείς δομές – που κάποτε αποτελούσαν καταφύγιο για τις επιζήσασες που κινδύνευαν από άμεσες επιθέσεις από διακινητές, ένοπλες ομάδες και άλλους δράστες – έχουν κλείσει. Προγράμματα νομικής βοήθειας, τα οποία κάποτε τους προσέφεραν πρόσβαση στη δικαιοσύνη, έχουν διαλυθεί, επιτρέποντας σε δράστες πράξεων βίας να δρουν ατιμώρητα.

«Οι γυναίκες και τα κορίτσια που δραπετεύουν από τον πόλεμο αξίζουν να βρουν ασφάλεια. Ωστόσο, σε όλο τον κόσμο, διατρέχουν τώρα ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο να υποστούν βιασμό και άλλες μορφές φρικτής βίας. Χωρίς άμεση χρηματοδότηση, κι άλλες ασφαλείς δομές θα κλείσουν, κι άλλες επιζήσασες θα μείνουν χωρίς βοήθεια, ακόμα περισσότερες γυναίκες και κορίτσια θύματα βίας δεν θα έχουν ιατρική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη. Είναι σπαρακτικό και απαράδεκτο», δήλωσε η Ruven Menikdiwela, Βοηθός Ύπατη Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες σε θέματα Προστασίας.

Το έλλειμμα στην παγκόσμια ανθρωπιστική χρηματοδότηση έχει καταστροφικές συνέπειες. Στο Νότιο Σουδάν, μόνο το 25 τοις εκατό των ειδικών χώρων που δημιούργησε η Ύπατη Αρμοστεία για τις γυναίκες και τα κορίτσια που κινδυνεύουν να υποστούν βία είναι σήμερα σε λειτουργία, αφήνοντας έως και 80.000 άτομα χωρίς πρόσβαση σε υπηρεσίες όπως η επείγουσα ψυχοκοινωνική υποστήριξη και η νομική και ιατρική βοήθεια.

Τα προγράμματα για την προστασία του προσφυγικού πληθυσμού -ιδίως των εφήβων κοριτσιών- από τον παιδικό γάμο και άλλες μορφές βίας έχουν επίσης ανασταλεί, θέτοντας πάνω από 2.000 ανάμεσά τους σε μεγάλο κίνδυνο.

Στην Αιθιοπία, περισσότερες από 200.000 προσφύγισσες και εσωτερικά εκτοπισμένες δεν έχουν πλέον πρόσβαση σε σωτήριες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης μιας ασφαλούς δομής που φιλοξενούσε γυναίκες σε άμεσο κίνδυνο να δολοφονηθούν.

Στην Ιορδανία, τουλάχιστον 63 προγράμματα που παρέχουν εξειδικευμένη υποστήριξη σε γυναίκες και κορίτσια κλείνουν ή αναστέλλονται, αφήνοντας χωρίς βοήθεια 200.000 ευάλωτα άτομα τόσο στις κοινότητες των προσφύγων όσο και στις κοινότητες υποδοχής τους.

Για χρόνια, τα προγράμματα πρόληψης και αντιμετώπισης της σεξουαλικής και άλλων μορφών βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών που είναι πρόσφυγες και ανιθαγενείς έχουν σώσει ζωές, παρέχοντας ασφάλεια, νομική βοήθεια, ιατρική περίθαλψη και ψυχοκοινωνική υποστήριξη – κρίσιμες υπηρεσίες για τις επιζήσασες που διαφεύγουν από τη βία.

Ωστόσο, παρά τη σωτήρια σημασία της υποστήριξης στον τομέα αυτό, τα σχετικά προγράμματα πλήττονται εδώ και χρόνια από ελλιπή επένδυση και χρηματοδοτούνταν ήδη το 2024 μόνο κατά 38 τοις εκατό. Η τρέχουσα κρίση στην ανθρωπιστική χρηματοδότηση κινδυνεύει να οδηγήσει αυτό το ζωτικής σημασίας έργο σε μια κατάσταση μη αναστρέψιμη.

Αυτή την Παγκόσμια Ημέρα Γυναικών, υπενθυμίζουμε στον κόσμο ότι οι εκτοπισμένες γυναίκες και τα κορίτσια δεν είναι μόνο επιζήσασες, αλλά μπορούν να ηγηθούν και να φέρουν την αλλαγή. Πρέπει να διατηρήσουμε και να ενισχύσουμε την επένδυση στην ασφάλειά τους, την εκπαίδευσή τους και την οικονομική τους ενδυνάμωση για να σπάσουμε αυτούς τους φαύλους κύκλους βίας και να προωθήσουμε μια μακροπρόθεσμη αλλαγή.

English

ΓΕΝΕΥΗ – Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες δημοσίευσε μια νέα θέση σχετικά με τις επιστροφές στην ανατολική Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ), η οποία προειδοποιεί ότι οι πολίτες της ΛΔΚ που διαφεύγουν από τη σύγκρουση, καθώς και όσοι βρίσκονται εκτός της χώρας και κατάγονται από την περιοχή που πλήττεται από τη σύγκρουση, ενδέχεται να χρειάζονται προσφυγική προστασία βάσει των διεθνών και περιφερειακών νομικών πλαισίων.

Η ασφάλεια και η ανθρωπιστική κατάσταση στη ΛΔΚ συνεχίζουν να επιδεινώνονται με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να εκτοπίζονται στις επαρχίες του Βόρειου και του Νότιου Kivu. Σχεδόν 80.000 άνθρωποι έχουν διαφύγει από τις ένοπλες συγκρούσεις προς γειτονικές χώρες, μεταξύ των οποίων περίπου 61.000 έχουν φτάσει στο Μπουρούντι από τον Ιανουάριο φέτος.

Σημαντικές μετακινήσεις πληθυσμών συνεχίζονται στο εσωτερικό αυτών των επαρχιών. Σήμερα, μόνο 17.000 άνθρωποι περίπου παραμένουν σε καταυλισμούς για εκτοπισμένους, σχολεία και εκκλησίες γύρω από την Γκόμα, ενώ 414.000 άλλοι έχουν εκτοπιστεί κατά τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες, κατόπιν ενθάρρυνσης από τις de facto αρχές να επιστρέψουν στα χωριά καταγωγής τους.

Τουλάχιστον 209.000 άτομα από αυτές τις περιοχές έφτασαν αυθόρμητα στις περιοχές Masisi, Nyiragongo και Rutshuru, όπου οι βασικές υπηρεσίες δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην ξαφνική αυτή αύξηση του πληθυσμού.

Η ανατολική ΛΔΚ παραμένει μια από τις χειρότερες ανθρωπιστικές κρίσεις στον κόσμο. Κοντά στο μέτωπο της σύγκρουσης, η σεξουαλική βία και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παραμένουν ανεξέλεγκτες, όπως και οι λεηλασίες και οι καταστροφές σπιτιών και επιχειρήσεων αμάχων. Τις δύο πρώτες εβδομάδες του Φεβρουαρίου, έγιναν καταγγελίες για 895 βιασμούς, δηλαδή κατά μέσο όρο 60 την ημέρα, με τα θύματα να παραπέμπονται σε ανθρωπιστικούς φορείς για την παροχή βοήθειας. Τα εκρηκτικά κατάλοιπα πολέμου θέτουν σε κίνδυνο τα παιδιά και τους αγρότες που προσπαθούν να καλλιεργήσουν τα χωράφια τους. Η πρόσβαση των ανθρωπιστικών οργανώσεων σε πληθυσμούς που εκτοπίζονται παρεμποδίζεται από τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις, αφήνοντας πολλούς ευάλωτους ανθρώπους χωρίς πρόσβαση σε σωτήρια βοήθεια.

Δεδομένης της εκτεταμένης ανασφάλειας σε αυτές τις επαρχίες και τις γύρω περιοχές, πολλοί περισσότεροι άνθρωποι μπορεί να χρειαστεί να διασχίσουν τα σύνορα για να βρουν προστασία και βοήθεια. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες καλεί τα κράτη να καταγράφουν όλους τους αιτούντες άσυλο από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και να τους παρέχουν ταυτοποιητικά έγγραφα. Οι αιτήσεις ασύλου θα πρέπει να διεκπεραιώνονται μέσα από δίκαιες, διαφανείς και αποτελεσματικές διαδικασίες, καταφεύγοντας, κατά περίπτωση, στον «εκ πρώτης όψεως» (prima facie) καθορισμό του καθεστώτος του πρόσφυγα, σύμφωνα με το διεθνές και περιφερειακό προσφυγικό δίκαιο και άλλα σχετικά νομικά πρότυπα.

Για τους πολίτες της ΛΔΚ που βρίσκονται εκτός της χώρας και εξετάζουν το ενδεχόμενο εθελούσιας επιστροφής στην ανατολική ΛΔΚ, η Ύπατη Αρμοστεία τονίζει πόσο σημαντική είναι η καλά τεκμηριωμένη λήψη αποφάσεων. Τα άτομα θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε επικαιροποιημένες και λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια, τη διακυβέρνηση και τα μέσα διαβίωσης στους τόπους καταγωγής τους, ώστε να μπορούν να κάνουν πλήρως ενημερωμένες επιλογές σχετικά με την επιστροφή τους.

Υπάρχουν περισσότεροι από 1 εκατομμύριο πρόσφυγες από τη ΛΔΚ σε όλη την Αφρική, κυρίως σε γειτονικές χώρες που έχουν μακρά ιστορία παροχής προστασίας και βοήθειας. Ενθαρρύνουμε τις χώρες αυτές να συνεχίσουν να τηρούν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από το προσφυγικό δίκαιο και την ανθρωπιστική τους δέσμευση και καλούμε τη διεθνή κοινότητα να ενισχύσει τη στήριξη των χωρών υποδοχής για την παροχή προστασίας και βοήθειας στους πρόσφυγες από τη ΛΔΚ.

English